Ngày 20/11, đi khắp Việt Nam ghé thăm những ngôi trường “già nhất”

Photo of author

Mặc dù trải qua nhiều cuộc kháng chiến chống giặc giữ nước, nhưng Việt Nam tất cả chúng ta luôn tự hào là nơi có nhiều ngôi trường với niên đại trăm tuổi. Đặc biệt là nhiều ngôi trường trong số đó đã sản sinh ra những thế hệ học viên xuất sắc ưu tú, góp thêm phần đưa quốc gia ngày càng tăng trưởng hơn .
Trong bài viết này, Rever sẽ điểm qua những ngôi trường có ” tuổi thọ ” cao nhất tại Việt Nam, xuyên suốt từ Bắc chí Nam để bạn đọc có thêm nhiều thông tin về lịch sử vẻ vang cũng như quy trình tăng trưởng của những ngôi trường cổ này .

Khu vực Thành phố Hồ Chí Minh

Trường Đại Học Sài Gòn (112 tuổi)

ĐH Hồ Chí Minh, tiền thân là trường CĐ Sư phạm Thành Phố Hồ Chí Minh được xem là ngôi trường có kiến trúc đẹp và mang nét xưa cũ bậc nhất trong mạng lưới hệ thống những trường ĐH tại TP. Trường vừa có nét cổ kính của Pháp và xen lẫn kiến trúc người Hoa được kiến thiết xây dựng từ năm 1908, gọi là trường Bác Ái học hiệu ( Trường Trung học Pháp – Hoa ) .

Hiện nay, ĐH TP HCM tổ chức triển khai giảng dạy cho gần 40 chuyên ngành Lever ĐH thuộc những nghành : kinh tế tài chính – kỹ thuật, văn hóa truyền thống – xã hội, chính trị – thẩm mỹ và nghệ thuật, và sư phạm …

Trường THPT Marie Curie (102 tuổi)

Trường trung học phổ thông Marie Curie được đặt tên theo nhà khoa học Marie Curie. Đây cũng là ngôi trường duy nhất giữ nguyên tên khởi đầu do thực dân Pháp đặt. Trong thời kỳ Việt Nam Cộng hòa, Marie Curie là trường trung học tư thục dành cho nữ sinh. Năm 1997, trường được chuyển thành trường trung học phổ thông bán công cho cả nam lẫn nữ. Trước đây, Marie Curie từng là trường trung học phổ thông lớn nhất Việt Nam với hơn 5000 học viên mỗi năm. Năm 2007, trường được đổi lại thành trường trung học phổ thông công lập .
Vào tháng 11 hằng năm, THPT Marie Curie lại tổ chức triển khai đêm ca nhạc truyền thống cuội nguồn quy tụ nhiều ca sĩ nổi tiếng với 2 mục tiêu : tạo sân chơi vui chơi cho những bạn học viên và quyên góp tiền cho những hoạt động giải trí từ thiện .

Trường THPT Lê Quý Đôn (146 tuổi)

Trường trung học phổ thông Lê Quý Đôn ( phường 6, Q. 3, Thành phố Hồ Chí Minh ) được thiết kế xây dựng năm 1874 và hoàn tất vào năm 1877. Ban đầu, trường mang tên ‘ Trường Chasseloup – Laubat ’ ( Collège Chasseloup – Laubat ), nhằm mục đích Giao hàng nhu yếu huấn luyện và đào tạo con em của mình những thực dân người Pháp tại TP HCM. Chương trình giảng dạy theo chính quốc, huấn luyện và đào tạo từ tiểu học đến tú tài ( chương trình Pháp ) .

Trường được thiết kế xây dựng đối lập phía bắc của Dinh Ðộc Lập – Dinh Thống Nhất Thành phố Hồ Chí Minh và trở thành trường đại trà phổ thông trung học công lập tiên phong của Hồ Chí Minh. Đến năm 1967, trường được trả lại cho người Việt Nam và trở thành TT giáo dục Lê Quý Đôn. Ngày nay, kiến trúc khởi đầu của ngôi trường gần như vẫn còn giữ nguyên vẹn mặc dầu đã được trùng tu, thay thế sửa chữa .

Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai (105 tuổi)

Khi xây dựng năm 1915, trường mang tên ‘ Nữ Sinh Áo Tím ’ do đây là trường nữ học và đồng phục là áo dài tím. Năm 1922, trường được khắc tên chính thức là Collège Gia Long, rồi Lycée Gia Long, sau đó là Trường Nữ Trung học Gia Long năm 1953. Sau sự kiện 30 tháng 4 năm 1975, trường được chính quyền sở tại mới đổi tên thành Trường Phổ thông cấp 2-3 Nguyễn Thị Minh Khai. Niên khóa 1978 – 1979, Trường giải thể cấp 2, thu nhận nữ sinh lẫn nam sinh, đổi tên thành Trường Trung học Phổ thông Nguyễn Thị Minh Khai tới giờ đây và giữ vai trò là một trong những lá cờ đầu của nền giáo dục Thành phố Hồ Chí Minh .

Trường THPT Chuyên Lê Hồng Phong (93 tuổi)

Thành lập từ năm 1927, khởi đầu trường mang tên nhà bác học lỗi lạc người Việt với tên gọi trường Lycée Petrus Trương Vĩnh Ký. Đến năm 1990, trường mới được đổi tên thành trường trung học phổ thông Chuyên Lê Hồng Phong .

Với lối kiến trúc cổ xưa của Pháp, trường Lê Hồng Phong là niềm tự hào của bao thế hệ học viên không riêng gì bởi kiến trúc đẹp mà còn là nơi đào tạo và giảng dạy nhiều nhân tài cho quốc gia, nơi diễn ra nhiều trào lưu yêu nước trong những năm kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ .

Khu vực Hà Nội

Trường ĐH Y Hà Nội (118 tuổi)

Năm 1902, Trường Đại học Y dược Đông Dương tại Thành Phố Hà Nội chính thức được xây dựng. Hiệu trưởng tiên phong của trường là một thầy thuốc nổi tiếng quốc tế và cũng rất quen thuộc với quốc gia Việt Nam : Bác sĩ Yersin. Từ năm 1902 cho đến năm 1945, những hiệu trưởng nhà trường đều là người Pháp và trường nằm dưới sự quản lý và điều hành của Trường Đại học Paris, ngôn từ giảng dạy là tiếng Pháp. Sau Cách mạng, vào ngày 15/11/1945, Trường Đại học Y dược Việt Nam khai giảng năm học tiên phong dưới sự quản lý của Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Năm 1961, Trường tách ra thành hai trường ĐH Dược Thành Phố Hà Nội và ĐH Y TP.HN .

Trong quy trình sống sót và tăng trưởng, trường đã giảng dạy nên những thế hệ bác sĩ có nhiều góp sức xuất sắc cho nền y học Việt Nam như Vũ Đình Tụng, Tôn Thất Tùng, Hoàng Đình Cầu, Phạm Ngọc Thạch, Đặng Văn Ngữ …. Các thành tựu trong những chuyên ngành tim mạch, sốt rét, cắt gan … gắn liền với tên tuổi những giáo sư Tôn Thất Tùng, Đặng Văn Ngữ, Đặng Văn Chung … đã khiến quốc tế biết đến nền y học của Việt Nam .

Trường ĐH Quốc gia Hà Nội (114 tuổi)

Năm 1906, Toàn quyền Đông Dương Paul Beau ra quyết định hành động xây dựng ĐH Đông Dương ( Université Indochinoise ). Năm 1907, ĐH Đông Dương chính thức khai giảng khóa tiên phong. Đây là cơ sở giáo dục bậc ĐH tiên phong ở Việt Nam nói riêng và Liên bang Đông Dương khi đó nói chung. Ngay sau khi khai giảng khóa tiên phong, vì cho rằng trường đã khuyến khích trào lưu yêu nước trong năm 1908 – 1909, thực dân Pháp đã cắt ngân sách và dừng hoạt động giải trí của trường trong 9 năm. Trường chỉ hoạt động giải trí trởi lại khi Albert Sarraut làm toàn quyền Đông Dương năm 1917 .

Sau khi giành chính quyền sở tại từ tay người Pháp, ngày 15/11/1945, quản trị Hồ Chí Minh ký quyết định hành động mở lại ĐH Đông Dương và đổi tên thành Đại học Quốc gia Việt Nam. Năm 1956 trường đổi tên thành ĐH Tổng hợp và từ năm 1993 thì lấy tên ĐH Quốc gia TP.HN. Ngày nay, Trường ĐH Quốc gia TP.HN đang giữ một vai trò quan trọng trong việc đào tạo và giảng dạy những tầng lớp tri thức thiết kế xây dựng quốc gia trong thế kỷ mới với mạng lưới hệ thống giáo dục uy tín số 1 Việt Nam .

Trường THPT Việt Đức (123 tuổi)

Chính thức được xây dựng năm 1955 nhưng có lẽ rằng lịch sử dân tộc của trường Việt Đức khởi đầu từ năm 1897, cùng với sự sinh ra của trường dòng có tên Puginier. Sau ngày giải phóng Hà Nội Thủ Đô ( 10/10/1954 ), trường được đặt tên là Trường đại trà phổ thông cấp 2 – 3 TP.HN. Đến năm 1970 thì tách thành 2 trường là PTTH Việt Đức ( học buổi sáng ) và PTTH Lý Thường Kiệt ( học buổi chiều ). Năm 1977, 2 ngôi trường trên sáp nhập thành trường trung học phổ thông Việt Đức thời nay .

Thời điểm này, Việt Đức luôn nằm trong top những ngôi trường tiên tiến xuất sắc của thủ đô Hà Nội. Đây cũng là nơi đào tạo nhiều danh nhân như: Chủ tịch quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, phó thủ tướng Phạm Gia Khiêm, Giáo sư – Bác sỹ Tôn Thất Bách, nhạc sỹ Trần Tiến, nhà thơ Lưu Quang Vũ…

Trường THPT Chu Văn An (112 tuổi)

Hiếm có 1 ngôi trường trung học phổ thông nào tại TP. Hà Nội có truyền thống cuội nguồn lâu đời như trường trung học phổ thông Đường Chu Văn An. Ngôi trường được người Pháp xây dựng năm 1908, tính đến nay đã tròn 106 tuổi. Ban đầu, trường có tên là trường Trung học Bảo hộ, nhưng người Thành Phố Hà Nội thường gọi đó là trường Bưởi vì nằm trên vùng Kẻ Bưởi và cũng nhằm mục đích bộc lộ lòng yêu nước những học trò thời ấy. Mặc dù được lập ra để huấn luyện và đào tạo nhân viên cấp dưới cho cỗ máy quản lý, nhưng nhiều học viên của trường đã trở thành những nhà cách mạng xuất sắc ưu tú. Đại tướng Võ Nguyên Giáp cũng đã từng dạy học tại đây .

Đến năm 1945, trường đổi tên thành Đường Chu Văn An – một vị danh sư nổi tiếng thời Trần. Hiện nay, trường trung học phổ thông Đường Chu Văn An vẫn nằm tại số 10 phố Thụy Khuê, ngay bên cạnh hồ Tây và vẫn bảo tồn được lối kiến trúc độc lạ từ thời Pháp .

Trường THPT Trần Phú (101 tuổi)

Tiền thân của trường trung học phổ thông Trần Phú là hai trường trung học Grand Lycée và Petit Lycée, xây dựng năm 1919. Sau nhiều lần đổi tên, chia tách, sáp nhập, năm 1995, trường được mang tên là trung học phổ thông Trần Phú và đến năm 2009, đổi thành trường trung học phổ thông Trần Phú – Hoàn Kiếm để phân biệt với một trường cùng tên trên địa phận Hà Tây cũ. Đây cũng là ngôi trường từng có nhiều danh nhân theo học như cố Tổng bí thư Trường Chinh, Giáo sư Hồ Đắc Di …

Cũng như trường trung học phổ thông Đường Chu Văn An hay trung học phổ thông Phan Đình Phùng, ngôi trường này luôn rợp bóng cây xanh và đặc biệt quan trọng, vẫn giữ được nét kiến trúc cổ xưa mà thời nay khó hoàn toàn có thể tìm thấy ở những trường trung học phổ thông trong thành phố .

THPT Phan Đình Phùng (97 tuổi)

Trường trung học phổ thông Phan Đình Phùng xây dựng từ năm 1923 với tên gọi khởi đầu là École Normale Supérieur Đỗ Hữu Vị – viên phi công tiên phong của Đông Dương .

Thời kỳ Pháp thuộc, tên tuổi của trường hoàn toàn có thể sánh ngang với những trường cấp 3 khét tiếng khác như trường Bưởi, trường Đồng Khánh. Hiện nay, trường vẫn giữ tầm vóc là một trong những trường trung học phổ thông số 1 của TP.HN với điểm tuyển sinh luôn ở mức cao nhất thành phố .

Thành phố Huế

Trường THPT chuyên Quốc học, Huế (124 tuổi)

Trường Quốc Học ( thường gọi là Quốc Học hay Quốc Học – Huế, tên chính thức thời nay là Trường Trung học Phổ thông chuyên Quốc Học ) là một ngôi trường nổi tiếng ở cố đô Huế. Đây là nơi mà quản trị Hồ Chí Minh, đại tướng Võ Nguyên Giáp, tổng thống Ngô Đình Diệm và nhiều nhà chỉ huy nổi tiếng khác từng theo học .

Năm 1896, trường xây dựng theo thông tư của vua Thành Thái và được Toàn quyền Đông Dương ký quyết định hành động. Lúc mới xây dựng, trường có tên là “ Pháp tự Quốc học Trường môn ”, rồi lần lượt mang tên École Primaire Supérieure, Khải Định, Ngô Đình Diệm và trở lại với tên gốc từ năm 1956. Lúc mới xây dựng, trường Quốc Học được thiết kế xây dựng theo kiểu cũ, nhà tranh vách đất với tổng số có ba tòa nhà. Đến đầu thế kỷ 20, trường được xây lại theo lối kiến trúc Pháp .

Trường THPT Hai Bà Trưng, Huế (103 tuổi)

Trường trung học phổ thông Hai Bà Trưng là ngôi trường cổ kính thứ hai ở Huế sau trường Quốc Học. Trường được xây dựng năm 1917. Trong buổi lễ đặt viên đá tiên phong để thiết kế xây dựng có sự tham gia của vua Khải Định. Ban đầu, trường mang tên Đồng Khánh, là trường nữ sinh tiên phong dành cho nữ sinh cả 13 tỉnh Trung Kỳ trong thời gian bấy giờ. Khi quốc gia thống nhất, trường có tên là trường cấp III Trưng Trắc. Năm 1981, trường đổi tên thành trường trung học phổ thông Hai Bà Trưng và tên gọi này được sử dụng cho tới ngày này .

Các tỉnh khác

Trường THPT Nguyễn Đình Chiểu, Mỹ Tho (141 tuổi)

Tháng 3 năm 1879, dưới sự được cho phép của thống đốc Nam Kỳ Le Myre De Vilers, tỉnh Mỹ Tho được phép xây dựng một trường Trung học lấy tên là trường ‘ Collège de My Tho ’ .

Tiền thân là trường Tiểu học ‘ École Primaire ’, lúc mới xây dựng, trường được thiết kế xây dựng khá sơ sài, ngoài văn phòng và một phòng thí nghiệm, trường chỉ có dãy lầu một tầng, dùng làm phòng học ở tầng trệt và phòng ngủ cho học viên ở tầng lầu. Năm 1953, trường được đổi tên trường thành trường Trung học Nguyễn Ðình Chiểu cho tới nay .

Trường THPT Châu Văn Liêm, Cần Thơ (101 tuổi)

Trước 30/04/1975, trường nhiều lần đổi khác tên gọi khác nhau ( 4 lần đổi tên ) : Collège de Cần Thơ, Trung học Phan Thanh Giản, Trường trung học cơ sở An Cư 1, Trường cấp 3 thành phố Cần Thơ. Đến năm 1985, Trường được mang tên liệt sĩ Châu Văn Liêm. Hiện nay, THPT Châu Văn Liêm đã được công nhận đạt chuẩn vương quốc và là trường trung học phổ thông duy nhất của tỉnh Cần Thơ vận dụng chương trình học hai buổi .

Trường THPT Ngô Quyền, Hải Phòng (100 tuổi)

Trong lịch sử phát triển, THPT Ngô Quyền đã 3 lần đổi tên. Thời kỳ Pháp thuộc, tên trường là Bonnal. Sau cách mạng tháng Tám năm 1945 thắng lợi, trường đổi tên thành Bình Chuẩn. Năm 1948, trường mang tên vị anh hùng dân tộc Ngô Quyền và giữ mãi cho đến nay. Đây là ngôi trường lâu đời nhất Hải Phòng, mang đậm nét kiến trúc thời Pháp.

Những người nổi tiếng từng học tại ngôi trường này là Nguyễn Văn Linh ( nguyên Tổng bí thư ĐCS Việt Nam, người khởi xướng công cuộc thay đổi quốc gia ), nhạc sĩ Đỗ Nhuận, nhà thơ Thế Lữ, nhà văn Nguyễn Huy Tưởng …

Thế An (Tổng hợp)

Viết một bình luận