Là một liên minh quân sự, NATO trước hết được nhìn dưới lăng kính sức mạnh quân đội tập thể, với mức độ góp phần và ảnh hưởng tác động rất khác nhau của lực lượng vũ trang những nước thành viên. Trong khi được dẫn dắt bởi Mỹ – cường quốc quân sự chiến lược số 1 thế giới, thì NATO vẫn có những thành viên như Iceland – nước duy nhất trong liên minh không có quân đội thường trực .
 |
Quân đội Mỹ đến và đi
Bắt đầu từ 1869, vùng đất Iceland đã không còn sự hiện hữu của quân đội sau những cuộc cuộc chiến tranh. Năm 1918, Iceland trở thành một quốc gia có chủ quyền lãnh thổ theo chế độ quân chủ lập hiến, dù vẫn xem nhà vua Đan Mạch là nguyên thủ vương quốc. Ngay sau đó, Vương quốc Iceland đã xây dựng lực lượng bảo vệ bờ biển, nhưng không hề xây dựng quân đội thường trực vì vấn đề tài chính .
Chính quyền hy vọng rằng một nền trung lập vĩnh viễn sẽ giúp đất nước tránh được các cuộc chiến tranh. Song khi Thế chiến 2 nổ ra, họ lo ngại về nguy cơ bị xâm lược và quyết định biến Cảnh sát Quốc gia Iceland (INP) và lực lượng dự bị thành một đơn vị quân đội.
Bạn đang đọc: Quốc gia NATO duy nhất không có quân đội
Lãnh đạo INP Agnar Kofoed Hansen từng được huấn luyện và đào tạo trong quân đội Đan Mạch và khi đó ông mở màn đào tạo và giảng dạy cho những sĩ quan của mình. Song việc này lê dài chưa được bao lâu thì Anh chiếm đóng Iceland vào ngày 10.5.1940. Ông Hansen muốn lan rộng ra lực lượng, nhưng bộ trưởng liên nghành tư pháp Iceland bác bỏ nhu yếu này .
Từ giữa năm 1941, Mỹ đã thay Anh trấn áp quân sự chiến lược hàng loạt đảo quốc cho đến khi Thế chiến 2 kết thúc. Trong thời hạn này, vào ngày 17.6.1944, Iceland công bố trở thành một nước cộng hòa, và dù liên tục hợp tác với quân đội Anh, Canada và Mỹ, họ vẫn duy trì vị thế trung lập trong suốt đại chiến. Sau cuộc chiến tranh, cơ quan chính phủ Iceland khước từ nhu yếu của quân đội Mỹ về việc thuê 3 địa thế căn cứ trong 99 năm, và hàng loạt quân đội quốc tế rời khỏi Iceland .
 |
Năm 1949, dù vấp phải sự phản đối nóng bức trong nước, Iceland trở thành một trong 12 thành viên sáng lập của NATO với điều kiện kèm theo họ không cần phải xây dựng quân đội. Tuy nhiên, vị trí địa lý kế hoạch của đảo quốc ở Đại Tây Dương đã khiến Iceland trở thành một thành viên vô giá của liên minh. Nằm giữa hòn đảo Greenland và quần đảo Anh, Iceland án ngữ hải lộ GIUK – con đường duy nhất đi vào Đại Tây Dương của những tàu ngầm xuất phát từ miền bắc nước Nga trong Chiến tranh Lạnh, theo bài viết trên website của NATO .
” Người dân của tôi giờ không có vũ khí và đã không có vũ khí từ thời tổ tiên Viking. Chúng tôi không có, cũng không hề có quân đội … Nhưng quốc gia của chúng tôi, trong những thực trạng nhất định, có tầm quan trọng mang tính sống còn so với sự bảo đảm an toàn của khu vực Bắc Đại Tây Dương “, ông Bjarni Benediktsson, ngoại trưởng Iceland, phát biểu tại lễ ký Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương ( nền tảng cho sự sinh ra của NATO ) ở Washington DC vào ngày 4.4.1949 .
Vào năm 1951, giữa những dịch chuyển vì đại chiến trên bán đảo Triều Tiên, Iceland đã ký một thỏa thuận hợp tác quốc phòng song phương với Mỹ, được cho phép quân đội Mỹ xây dựng Lực lượng Phòng vệ Iceland ( IDF ) đóng tại địa thế căn cứ Keflavík gần Thành Phố Hà Nội Reykjavík. IDF là cơ quan chỉ huy quân sự chiến lược của quân đội Mỹ tại Iceland từ năm 1951 – 2006. Ngoài binh sĩ Mỹ, IDF cũng gồm có thường dân người Iceland và quân nhân của những vương quốc NATO khác .
 |
Đất nước “hòa bình nhất thế giới”
Sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, IDF đã được cắt giảm biên chế. Không quân Mỹ duy trì từ 4 – 6 máy bay đánh chặn tại địa thế căn cứ Keflavík cho đến khi rút đi trọn vẹn vào ngày 30.9.2006. Từ đó trở đi, địa thế căn cứ này không còn sự hiện hữu thường trực của quân đội quốc tế .
Song mở màn từ tháng 5.2008, những vương quốc NATO đã định kỳ tiến hành máy bay chiến đấu để tuần tra không phận Iceland theo ý kiến đề nghị của Reykjavík. Năm 2017, Mỹ được cho là đã góp vốn đầu tư khoảng chừng 14 triệu USD tái tạo nhà chứa để hoàn toàn có thể tiến hành máy bay săn ngầm P-8 Poseidon tại Keflavík, trong nỗ lực tăng cấp những trường bay châu Âu nhằm mục đích đối phó với Nga .
Iceland cũng có những thỏa thuận hợp tác khác tương quan đến những hoạt động giải trí quân sự chiến lược và bảo mật an ninh với Na Uy, Đan Mạch và những nước NATO khác .
 |
Lực lượng được xem là gần giống quân đội nhất ở Iceland là Lực lượng Bảo vệ Bờ biển (ICG), cũng như Các Đơn vị Đặc nhiệm chuyên trách chống khủng bố. ICG đã đụng độ với tàu cá và Hải quân Hoàng gia Anh trong một loạt sự kiện được gọi chung “chiến tranh cá tuyết” (cod wars), từ năm 1958 – 1976, nhằm tranh giành quyền đánh bắt ở Bắc Đại Tây Dương. Dù vậy, không một cuộc “chiến tranh cá tuyết” nào đáp ứng được các tiêu chuẩn được dùng để định nghĩa một cuộc chiến tranh thông thường.
Ngày nay, ICG đảm trách việc tuần tra vùng trời và vùng biển Iceland. Ngoài ra, nước này cũng có lực lượng gìn giữ tự do hoạt động giải trí ở quốc tế, chịu sự giám sát của Bộ Ngoại giao Iceland .
Theo Chỉ số Hòa bình Toàn cầu năm 2021, Iceland là vương quốc tự do nhất trên thế giới – thương hiệu mà nước này đã giữ từ năm 2008 – do không có lực lượng vũ trang, tỷ suất tội phạm thấp và mức độ không thay đổi chính trị xã hội cao .
Source: https://tuyenquangonline.com
Category: Nhất thế giới